TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNİN TÜRK YERALTI EDEBİYATINDA KABALIK BAĞLAMINDA TEMSİLİ

dc.contributor.authorYertutan, Suna
dc.contributor.authorErcan, Gülsüm Songül
dc.date.accessioned2025-01-06T17:24:28Z
dc.date.available2025-01-06T17:24:28Z
dc.date.issued2023
dc.departmentAdana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
dc.description.abstractDil, ait olduğu toplumun değerlerini yansıtmanın yanı sıra toplumu oluşturan kişilere toplumsal cinsiyet rollerini oluşturma ve sürdürme konusunda kültürel etki eden bir iletişim aracıdır. Bu bakış açısı, toplumsal uygulamalardan türeyen ve toplumsal cinsiyetle ilgili konuları içeren söylem ile kendini göstermektedir. Araştırmalar kadın ve erkeklerin farklı cinsiyet rollerine gönderme yapan kültürel normlara dayalı olarak dili farklı şekilde kullandıklarını göstermektedir. Söz konusu belirlemenin örneklerinden biri, genellikle kadınların ve bu bağlamda kadın dilinin daha kibar olduğu biçimindedir (Lakoff, 1975; Brown, 1980; Holmes, 1995; Mills, 2005). Yeraltı edebiyatı egemen düşünceye ve ana akım edebiyata meydan okuyan bir metin türüdür. Bu tür, toplumsal normların dışında kalan karakterlerin yaşam tarzlarını ve dolayısıyla argo, küfür ve kaba dil kullanımı gibi özellikleri içermektedir. Bu nedenle, yeraltı edebiyatının incelenmesi, yazarların toplumsal cinsiyet rollerini yarattıkları karakterlerin dil kullanımları aracılığıyla yansıtma biçimini anlamak açısından önemlidir. Bu doğrultuda, çalışmamızın amacı, veri tabanı olarak belirlenen Türk yeraltı edebiyatı romanlarında dilsel kabalık kullanımını inceleyerek kadın ve erkek yazarlar tarafından yaratılan kadın ve erkek karakterlerin kabalık tetikleyicisi kullanımı arasında toplumsal cinsiyet rolleri doğrultusunda bir fark bulunup bulunmadığını ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla 2 kadın ve 2 erkek Türk yeraltı edebiyatı yazarının 2’şer romanı olmak üzere toplam 8 yeraltı edebiyatı romanı Culpeper’ın (2016) Kabalık Tetikleyicileri Modeli çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda kadın yazarların kaba dil kullanımını kadın karakterler üzerinde tutma eğiliminde olduğu hem de bu karakterlere kaba dil kullandırmaktan kaçındığı ortaya konmuştur. Bu durum erkek yazarların geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinin sürdürülmesine, kadın yazarların ise söz konusu rollerin toplumsal cinsiyet eşitliğine katkıda bulunacak biçimde roman karakterlerini kurguladığını göstermektedir.
dc.identifier.endpage626
dc.identifier.issn2147-4958
dc.identifier.issn2147-4419
dc.identifier.issue2
dc.identifier.startpage614
dc.identifier.trdizinid1250740
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1250740
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14669/1261
dc.identifier.volume10
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofDokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241211
dc.subjectToplumsal cinsiyet
dc.subjectEleştirel Söylem Çözümlemesi
dc.subjectyeraltı edebiyatı
dc.subjectdilsel kabalık
dc.subjectkabalık tetikleyicileri
dc.titleTOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNİN TÜRK YERALTI EDEBİYATINDA KABALIK BAĞLAMINDA TEMSİLİ
dc.typeArticle

Dosyalar