Dağıtım Sistemleri için Çok Fonksiyonlu Statik Senkron Kompanzatörün (D-STATKOM) Tasarımı, Kontrolü ve Modellenmesi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorSarıbulut, Lütfü
dc.contributor.authorTeke, Ahmet
dc.date.accessioned2025-01-06T17:23:46Z
dc.date.available2025-01-06T17:23:46Z
dc.date.issued2015
dc.departmentAdana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
dc.description15.05.2015
dc.description.abstractDünyada ve ülkemizde, elektrik enerjisine olan talebin hızla artması ve gelişen teknoloji ile birlikte elektrik güç sistemlerine bağlı yük karakteristiklerindeki değişimler, elektrikte Güç Kalitesi (GK) konusunun önem kazanmasını sağlamaktadır. Elektrik enerjisi kullanan cihazların hatalı çalışmasına, son kullanıcıların ve yüklerin zarar görmesine sebep olan gerilim veya akımın genlik, frekans ve dalga formundaki değişimler GK problemleri olarak tanımlanmaktadır. Elektrik dağıtım sistemlerinde en sık karşılaşılan elektrik güç kalitesi problemleri gerilim çukuru, gerilim tepeleri, gerilim ve akım harmonikleri, gerilim ve akım dengesizlikleridir. Bu GK problemlerinin etkili bir şekilde kompanze edilmesi, iletim ve dağıtım sistemlerinin düşük maliyetlerle işletilmesine ve tüketicilere daha kaliteli bir elektrik enerjisinin sunulmasına imkân sağlamaktadır. GK problemlerinin düzeltilmesinde geleneksel kompanzasyon cihazları yetersiz kaldığından, ileri teknoloji güç elektroniği tabanlı kompanzasyon cihazlarının geliştirilmesine gereksinim duyulmuştur. Literatürde, reaktif güç akışının kontrolü ve ortak bağlantı noktadaki gerilimin (gerilim çukuru, gerilim tepesinin ve gerilim regülasyonu) düzenlenmesi için Dağıtım Sistemi Statik Senkron Kompanzatörü (D-STATKOM) kullanılmıştır. Harmoniklerin kompanzasyonu için ise Aktif Güç Filtresi (AGF) sistemleri geliştirilmiştir. Son yıllarda akım ve gerilimdeki kalite problemlerinin düzeltilmesi için şebekeye seri/paralel bağlantı cihazlar (Birleştirilmiş Güç Kalitesi Düzenleyici vb.) geliştirilmiştir. Elektrik güç sistemlerinde karşılaşılan farklı güç kalitesi problemlerinin artması ve seri/paralel bağlantılı cihazların maliyetlerinin yüksek olması ya da çok alan kapmalarından dolayı en az güç elektroniği elemanıyla (tek bir evirgeç ile) birçok güç kalitesi probleminin giderilmesi ihtiyacı, son yıllarda D-STATKOM sistemlerinin çok-fonksiyonlu çalışmalarını hızlandırmıştır. D-STATKOM son yıllardaki çalışmalarda, gerilim çukuru, gerilim tepesi, akım ve gerilim harmonikleri, akım ve gerilim dengesizlikleri, gerilim dalgalanması, geçici rejim olaylarının sönümlendirilmesi gibi birçok güç kalitesi probleminin ve reaktif gücün kompanzasyonunda farklı problemleri kompanze edebilecek şekilde geliştirilmiş bir sistemdir. D-STATKOM’daki son gelişmeler birden fazla güç kalitesi problemini eş zamanlı olarak düzeltebilmektedir veya problemin önemine göre çalışma modunu değiştirerek (örneğin D-STATKOM modundan AGF moduna geçiş yapılması) bu problemlerin bazılarını kompanze etmektedir. Son yıllarda literatürde D-STATKOM ile ilgili çalışmaların sayısı artmıştır ve bu çalışmalarda birçok farklı amaç için faklı D-STATKOM topolojileri ve kontrolcüleri önerilmiştir. Bu projede, dağıtım sistemlerinde sıklıkla görülen dengeli/dengesiz gerilim çukuru/tepeleri, harmonikler, gerilim regülasyonu, geçici rejim, faz açısındaki atlamalar ve reaktif güç kompanzasyonu önerilecek D-STATKOM ve kontrol yöntemiyle eş zamanlı olarak kompanze edilebilecektir. Bu işlevlerin gerçekleştirilmesinde gerekli olan kontrol sinyallerinin çıkartılması için Dalgacık Dönüşümü tabanlı kontrol algoritması geliştirilecek ve evirgeçte bulunan DA kondansatörün gerilim regülasyonu için Bulanık Mantık tabanlı kontrolcü tasarlanacaktır. Çok-fonksiyonlu olarak geliştirilecek olan D-STATKOM’un işlevi ilk defa detaylı olarak incelenecektir. Proje kapsamında önerilen D-STATKOM, 5-kVA gücünde, 380-V 3-faz 3-telli elektrik güç sisteminde tasarlanacak ve PSCAD/EMTDC benzetim ortamında test edilecektir. Projenin başarıyla tamamlanması durumunda tek bir evirgeç kullanılarak en az maliyetle (tek evirgeç kullanarak) birçok GK probleminin eş zamanlı olarak kompanze edilmesi sağlanacaktır. Bu incelemeler sonucunda yapılacak yayınlar, bilimsel literatüre ve ülkemizin isminin duyulmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıca, ülke çapında yeni bir atılım olan “Elektrik güç kalitesi problemlerine çözüm arama” konusundaki çalışmaların ülkemizde de gerçekleştirilmesine öncülük edilmiş olacaktır. Proje kapsamındaki çalışmaların 12 ay içerisinde tamamlanması hedeflenmektedir.
dc.identifier.endpage21
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.trdizinid617875
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/617875
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14669/903
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.publicationcategoryProje
dc.relation.tubitakinfo:eu-repo/grantAgreement/TUBITAK/EEEAG/114E015
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241211
dc.subjectD-STATKOM
dc.titleDağıtım Sistemleri için Çok Fonksiyonlu Statik Senkron Kompanzatörün (D-STATKOM) Tasarımı, Kontrolü ve Modellenmesi
dc.typeProject

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu