İşkolikliğin Çalışan Tutum ve Davranışları Üzerine Etkisinde İş-Yaşam Dengesinin Rolü

Abstract

İşkoliklik, gerek tanımı gerekse çalışan tutum ve davranışları üzerindeki etkisi ile ilgili yazında farklı görüşler bulunması sebebiyle son yıllarda araştırmacıların ilgisini çeken bir kavram olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, işkolikliğin farklı değişkenlerle ilişkilerini ortaya koyan daha fazla çalışmanın yapılması çalışan tutum ve davranışları üzerindeki etkisinin ve buna bağlı olarak da örgütlerin işkolik çalışanlara yaklaşımlarının netleşmesi açısından önem arz etmektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; işkoliklik ile iş-yaşam dengesi, yaşam tatmini ve duygusal bağlılık arasındaki ilişkileri ve işkolikliğin yaşam tatmini ve duygusal bağlılık üzerindeki etkisinde iş-yaşam dengesinin aracılık rolünü tespit etmektir. Bu amaç doğrultusunda kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen 253 otomotiv sektörü çalışanından anket yoluyla veri toplanmıştır. Çalışmada kullanılan ölçeklerin yapısal geçerliğini ortaya koymak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmış değişkenler arasındaki dolaylı ilişkiler ise yapısal eşitlik modeli ile analiz edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucu elde edilen değerler modelin iyi uyum sağladığı ortaya konulmuştur. Değişkenler arasındaki doğrudan ve dolaylı etkileri ortaya koymak amacıyla yapılan analiz sonucunda işkolikliğin iş-yaşam dengesi, yaşam tatmini ve duygusal bağlılıkla negatif ilişkili olduğu ortaya konulmuştur. Benzer şekilde, işkolikliğin yaşam tatmini ve duygusal bağlılık üzerindeki etkisinde iş-yaşam dengesinin aracılık rolünün bulunduğu belirlenmiştir.

Workaholism has emerged as a concept that has attracted the attention of researchers in recent years due to the fact that there are different opinions in the literature regarding both its definition and its effect on employee attitudes and behaviors. Therefore, further studies revealing the relationships of workaholic with different variables are important in terms of clarifying the impact on employee attitudes and behaviors and accordingly, the approaches of organizations to workaholic employees. In this direction the purpose of this study is to determine the relationship between workaholism, work-life balance, life satisfaction and affective commitment, and also the mediating effect of the work-life balance in relation with the impact of the workaholism on the life satisfaction and affective commitment. For this purpose, the data were collected from 253 automotive sector employees using convenience-sampling method through surveys. Confirmatory factor analysis was performed to determine the structural validity of the scales used in the study. The indirect relations between the variables were analyzed by structural equation model. The results obtained from the confirmatory factor analysis revealed that the model fits well. As a result of the path analysis conducted to reveal the direct and indirect effects between the variables, it was revealed that workaholism was negatively related to work-life balance, life satisfaction and affective commitment. Similarly, work-life balance has an intermediary role in the effect of workaholicism on life satisfaction and affective commitment.