Korumacı ve Düşmanca Cinsiyetçiliğin Kadınların Sözel ve Sayısal Performansı Üzerindeki Etkileri

Abstract

Çalışmada amaç, kadınların bilişsel performansları (BP) üzerinde korumacı ve düşmanca cinsiyetçiliğin (KC ve DC) etkilerini ve bu etkide rol oynayan değişkenleri incelemektir. KC ve DC’ye maruz kalmanın BP’ye etkisine dair üç farklı görüşten ikisinde (kalıpyargıların aktivasyonu ile istenmeyen düşünceler görüşleri), KC’ye maruz kalmanın BP’de düşüşe yol açacağı öngörülür ancak bunun nedeni olarak öne sürdükleri açıklamalar açısından bu görüşler birbirinden ayrılır. Üçüncü görüşte (öfke temelli tepki görüşü) ise DC’ye maruz kalmanın BP’yi yükselteceği öngörülür. Verisi Belçika’da kadın öğrencilerden toplanan önceki bir çalışmanın sonuçlarına göre, istenmeyen düşünceler görüşü geçerlidir (Dardanne, Dumont ve Bollier, 2007). Mevcut çalışma ise, bu sonuçların geçerliliğinin Türkiye bağlamında sınandığı iki deneyi içermektedir. Birinci deneyde 80, ikinci deneyde 159 kadın katılımcıdan veri toplanan araştırmanın her iki deneyinde de katılımcılar üç koşuldan birine (KC, DC ve Kontrol) atandı ve bu deneylerde BP, sözel ve sayısal testleriyle ölçüldü. İlk deneyde yer alan katılımcılar arasından DC koşulundakilerin sözel puanının KC koşulundakilerden yüksek olduğu görüldü. Cinsiyetçiliğe maruz kalmanın sözel puanla ilişkisinde cinsiyetçilikle özdeşleşme ve benlik saygısı değişkenlerinin düzenleyici rolü sınandı ancak anlamlı olmadığı görüldü. DC’nin bilişsel performansı artıracağına dair öngörü, sadece öfke-temelli tepki görüşünde var olduğundan, bu görüşü daha detaylı incelemek üzere, 2. deneyde katılımcıların öfke ve diğer duyguları da ölçüldü. Sözel puanının diğer iki koşula kıyasla DC koşulunda daha yüksek olduğu ve cinsiyetçiliğe maruz kalmanın sözel puanla ilişkisinde öfke duygusunun aracılık ettiği görüldü.

The effects of benevolent and hostile sexism (BS and HS) on women's cognitive performance (CP), and the role of several variables in this effect were examined. There are different predictions about the effects of BS and HS on women’s CP: Both the “activation of stereotypes” and "mental intrusions” views predicted that the exposure to BS will lead to decrease in CP, but they rationalized it differently. “Anger-based reaction” view predicted that exposure to HS would increase CP. Previously; a study conducted in Belgium supported the mental intrusions view (Dardanne, Dumont & Bollier, 2007). The current study reported the results of two experiments in which the validity of the earlier results were re-tested in a Turkish context. Data were collected from 80 female in the first experiment and 159 female in the second one and participants were assigned to one of those conditions: BS, HS or Control in both of the experiments and verbal and quantitative tests were used for measuring CP. In the Experiment#1, verbal performance was higher in the HS condition than BS condition. This relationship was found to be moderated by neither gender identification nor self-esteem As the anger-based reaction view was the only one predicting a higher CP in the HS condition, the participants' anger and other emotions were measured in Experiment 2 to examine this view in more detail. Verbal performance was found to be higher in HS condition than the other conditions, and anger mediated the relationship between verbal performance and the exposure to HS.