Çalışma Hayatında Otizmli Bireyler ve Aileleri Üzerine Fenomenolojik Bir Araştırma

Abstract

Bir spektrum bozukluğu olarak otizmi anlamaya yönelik her geçen gün artan oranda araştırma yapılmasına rağmen otizmli bireylerin çalışma hayatına ilişkin yapılan araştırmalar oldukça sınırlıdır. Günümüzde otizmli bireyler iş bulmak ve ailelerinden bağımsız olarak yaşamak konusunda çeşitli zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu durum otizmli bireyleri etkilediği gibi ailelerini de etkilemektedir. Ancak doğru miktarda destekle, otizmli bireyler ücretli istihdam da dâhil olmak üzere yaşamın tüm faaliyetlerine katılma yeteneğine sahiptir. Bu fenomonolojik çalışmanın amacı otizmli bireylerin istihdamının aileleri ve kendileri üzerinde etkilerini ailelerin deneyimleri üzerinden ortaya koyarak engelli istihdamı, otizm ve iş yerinde çeşitlilik konularında bilgi birikim düzeyini artırmaktır. Aileleri ile birlikte yaşayan ve aynı zamanda çalışma hayatında yer alan otizmli bireylerin ebeveynleri ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Toplamda on üç ebeveyn ile yüz yüze görüşmeler sonucu elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın bulguları, otizmli bireylerin istihdamının hem otizmli bireyler hem de aileleri üzerinde önemli faydaları olduğunu göstermektedir. Aileler kendilerine daha fazla vakit ayırabilmekte, daha fazla sosyalleşebilmekte, otizmli çocuklarıyla daha nitelikli iletişim kurabilmekte, ayrıca istihdam sonrası çocuklarının geleceğine dair daha az kaygı hissetmektedir. Otizmli bireylerin ise ailelerine olan bağımlılıkları azalmakta, fizyolojik özelliklerinde iyileşmeler olmakta, hayatları düzene girmekte, özgüven ve sosyalleşme düzeylerinde artışlar olmaktadır. Araştırma sonuçları literatürdeki çalışmalar ile karşılaştırılarak tartışılmıştır.

Despite the increasing number of researches to understand autism as a spectrum disorder, researches on the working life of autistic individuals are highly limited. Today, autistic individuals face various difficulties in finding jobs and living independently of their families. This situation affects both autistic individuals and their families. However, with the right amount of support, autistic individuals have the ability to participate in all activities of life, including paid employment. This phenomenological study aims to increase the level of knowledge in the fields of disabled people, autism, and diversity in the workplace by revealing the effects of the employment of autistic individuals on their families and themselves through the experiences of the families. Semistructured interviews were held with the parents of autistic individuals who live with their families and who are also at work. The data obtained as a result of face to face interviews with thirteen parents in total were analyzed by content analysis method. The findings of the study show that the employment of autistic individuals has important benefits for both autistic individuals and their families. Families can devote more time to themselves, socialize more, communicate more with their children with autism, and feel less anxious about the future of children after employment. Autistic individuals decreased their dependence on their families, improved their physiological characteristics, regulated their lives, and increased their self-confidence and socialization levels. Research results show the significance of employment for individuals with autism.